Correct Nederlands in scripties – Tips

Bijgewerkt op 2021-09-27 om 00:05:58 door Harrie

Tips: je scriptie in correct Nederlands

Scripties schrijf je in correct Nederlands. Dat kost wat tijd en moeite – soms heb je hulp nodig om een paar taalfouten te laten verbeteren, en… klaar is Klara.

De correctie van een scriptie kán een flinke klus zijn

Dat correcte Nederlands… het lukt niet altijd zonder de hulp van een professional. En wanneer een tekst wemelt van de fouten in spelling, zinsbouw en stijl, dan kan de correctie aardig wat tijd kosten. De tijd die benodigd is voor je scriptie (of  stageverslag, of plan van aanpak, etc.) hangt daarom niet alleen af van de lengte van je tekst, maar zeker ook van de kwaliteit.

Druk de kosten met de tips van Tekstbureau TekstBaken

Houd de kosten in de hand. Lever je tekst zo goed mogelijk aan bij een corrector. Op deze pagina diverse tips. Ik zal me daarbij natuurlijk vooral richten op wat ik de laatste 19 jaar heb ‘meegemaakt’ op het gebied van teksten voor studie en opleiding. Dat is aardig wat.

Ruim 2000 teksten voor hogeschool of universiteit heb ik er nu, half 2018, op zitten. Dat varieert van bachelorscripties, masterscripties, thesissen, stageverslagen enzovoort, tot zelfs de sollicitatiebrieven van mijn soms héél trouwe klanten.

Do It Yourself?

Natuurlijk, ik verdien mijn brood met mijn tekstbureau. Maar toch ben ik een aanhanger van het DIY-principe (bekend door de punkscene). Het doel ervan: word en blijf onafhankelijk!

Daarom hoop ik dat mijn tips niet alleen tot betaalbare facturen leiden. Probeer van mijn tips vooral zoveel mogelijk op te steken. Trouwens óók van mijn correctiewerk, van de fouten die ik opspoor en van de aantekeningen die ik erbij maak. Na verloop van tijd schrijf je correct Nederlands en word je steeds minder afhankelijk van een ander. Van mij, bijvoorbeeld.

Lastige zaken & tips

  • De ‘Engelse ziekte’ is een wat vreemde term voor het strooien met ‘foute spaties’. Het is nu juist in het Nederlands onlogisch om ‘netto loon’ te schrijven als je ‘nettoloon’ bedoelt. Het is maar een voorbeeldje: soms moet ik honderden(!) spaties uit een scriptie verwijderen. Laat je niet leiden door wat ‘de anderen’ allemaal schrijven. Beschouw dus ook zoekmachines als Google of Bing niet als autoriteit. Het zijn immers machines. Ze leren wel steeds meer, maar op dit gebied gaat het traag. Zojuist (26 maart 2020) wist Google nog steeds geen raad met plattetekstversie. Ook ‘snapt’ Google niet dat socialemediabeleid gewoon één Nederlands woord is. Kijk er dus mee uit, met die robots! Een verhelderend voorbeeld is de langeafstandsloper, die misschien slechts 1,5 meter lang is en dus helemaal geen lange afstandsloper. De zeer bruikbare pagina van Onze Taal over de regel: “een woord schrijf je als één woord” heet dan ook: lange afstandsloper / langeafstandsloper. Aanrader!
  • Vaste (of ‘staande’) uitdrukkingen, zoals te allen tijde.  Lastig, want ze zijn meestal al honderden jaren geleden ontstaan en in de loop van de tijd ‘vastgeroest’. Je mag er niets aan veranderen. Vooral wanneer Nederlands je moedertaal niet is, zit er niks anders op dan de meest gebruikte oude uitdrukkingen van buiten te leren en de rest op te zoeken. De beste pagina hiervoor is weer van Onze Taal: Staande uitdrukkingen.
    (Overigens, als je slim bent, vermijd je die ouderwetse uitdrukkingen. Dus gewoon niet gebruiken, en zorgen dat je ze kunt vervangen door een alternatief. Bijvoorbeeld in plaats van te allen tijde schrijf je in alle gevallen of altijd of in elke situatie, enzovoorts.
  • Verschillen in betekenis van bepaalde vormen, zoals: ten slotte en tenslotte, ten minste en tenminste et cetera.
  • Taalgebruik waarmee je je lezers wegjaagt. Voorbeelden: stopwoorden, (vak)jargon, onnodig ‘dure’ woorden, modewoorden en woorden die op zichzelf ‘best kunnen’, maar waarmee je niet moet overdrijven. Dus niet op één pagina vijf zinnen met ‘daarnaast’ laten beginnen. Of in interviews de arme respondenten alles laten aangeven in plaats van ze gewoon iets te laten zeggen of antwoorden.
  • Tot zover, voorlopig.

Goede boeken & sites over taal

Onze Taal

De site van het tijdschrift Onze Taal is een onmisbare goudmijn. Hierboven heb ik al een paar veelvoorkomende problemen genoemd. Bijvoorbeeld “staande uitdrukkingen” (fossielen, zeg maar) en onjuist spatiegebruik. Maar je kunt er voor bijna alles terecht. De voorraad informatie op onzetaal.nl is enorm.

De Van Dale

De dunne Van Dale – online – gratis

Veelgebruikt is Van Dale Online | Gratis woordenboek

Het gratis woordenboek van de Van Dale Online is zeer beknopt. Er staat enorm veel niet in. Zelfs ‘onlinewoordenboek‘ ontbreekt! Al jaren! Het onlinewoordenboek is dus wel een handig hulpmiddel, maar beschouw het vooral niet als een ‘autoriteit’.

De dikke Van Dale – online – duur

Zelf heb ik sinds 2014 een abonnement op de online dikke Van Dale (€ 75,- per jaar). De recentste papieren versie (de driedelige dikke Van Dale) is van 2015. De online versie noem ik voor de grap De Dikke Vette Van Dale Van Vandaag.

Waarom dat rare ‘Van Vandaag’ erbij? Omdat juist daarin het verschil zit én het grote voordeel tegenover de papieren driedelige Van Dale. De online versie wordt namelijk voortdurend bijgewerkt.

Een paar voorbeelden om te illustreren dat een steeds bijgewerkt woordenboek belangrijk is. Een in 2017 in de Van Dale opgenomen nieuw woord is ‘nepnieuws’.

Nepnieuws, nieuw woord, Van Dale, 2017
nepnieuws (2017)

Een ander recent neologisme is ‘vliegschaamte’.

vliegschaamte, woord in 2018 toegevoegd aan Van Dale
‘vliegschaamte’ in de Van Dale (2018)

Op deze webpagina van Van Dale vind je tientallen nieuw toegevoegde woorden. (Wel al in 2014 toegevoegd.)

Up-to-date = belangrijk voor scriptiecorrectie

‘n Jaar of 10 geleden dacht ik nog: ach, hoepel toch op, met je online Van Dale! Ik had altijd de 3 dikke delen van de Van Dale binnen handbereik openliggen. Dat was de beste en snelste werkwijze. Dacht ik.

Maar in de teksten van scripties kwam ik er steeds meer achter dat ik door mijn eigenwijze werkwijze vaak achterliep. Scripties geven daar een goede indicatie voor, want ze lopen als het ware juist voorop. Niet alleen inhoudelijk en wetenschappelijk, maar ook qua taalgebruik. Nieuwe woorden en uitdrukkingen – vaak ‘geleend’ uit het Engels – vind je in scripties veel eerder dan in de papieren dikke Van Dale.

In 2014 ben ik overstag gegaan. Ik nam toen een abonnement op de online Van Dale. Gevolg: ik kan niet meer zonder!

Ik moest natuurlijk wel even wennen. Maar het bleek veel sneller te werken. Bovendien blijf ik sindsdien gemakkelijker up-to-date. Regelmatig kom ik in een scriptie een woord tegen waarvan ik denk: waar halen ze het vandáán? Een snelle check laat me dan bijvoorbeeld weten: ‘leenwoord – toegevoegd in 2017’.

Mijn chic wit, driedelig papieren exemplaar uit 2015 heb ik eind 2018 op Bol.com verkocht. Nog geen week later deed Van Dale zélf de drie delen ‘in de aanbieding’…

Groene woordenboekje

Op 9 april 2019 is het Groene Woordenboekje online gezet door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Het gaat van antropoceen tot zure regen.

Op de genoemde pagina vind je nog 14 andere woordenboekjes. Onder meer een internetwoordenboekje, opvoedwoordenboekje, EK-voetbalwoordenboekje, sporttermenwoordenboekje en Twitterwoordenboekje.

In het Rembrandtjaar 2019 is Woorden voor Rembrandt erbij gekomen. Leuk!

Verwarwoorden – Jan Renkema

Jan Renkema (op Twitter heet hij @Jan_Renkema) is niet alleen de auteur van “Schrijfwijzer” (een must voor iedereen die professioneel met tekst bezig is).

Renkema maakt zijn boek Schrijfwijzer compleet met zijn website, die ook Schrijfwijzer heet. Hij heeft daar een nuttige én leuke afdeling over ‘verwarwoorden‘. Zelf schrijft Jan Renkema over zijn verwarwoordenboek:

‘Dit Verwarwoordenboek is eigenlijk een ontwarwoordenboek. Het gaat om woordparen met een onduidelijk betekenisverschil, zoals afgunst / jaloezie en bloot / naakt. Om woorden met stijlverschil, zoals keuzen / keuzes en kooplieden / kooplui. En om woorden die niet echt verschillen: direct / gelijk / meteen. Het gaat om voorzetsels: gek op, gek met, gek van. Uiteraard gaat het ook om klassiekers als hun / hen, en spellingkwesties als friet / frites en tenslotte of ten slotte.’

Synoniemen.net

Een synoniem – soms verwant aan het verschijnsel verwarwoord, zie Jan Renkema – is er van sommige woorden geen een! Maar vaak zijn ze er in overvloed. (NB Niet zomaar elk synoniem is geschikt voor juist jouw specifieke tekst.)

Zoek je alternatieven voor een bepaald woord, kijk dan op synoniemen.net. Handig als je een woord al zó vaak hebt gebruikt, dat het vervelend wordt. Je tekst heeft immers niet alleen correct Nederlands nodig, maar moet ook een prettig leesbaar geheel zijn.

Ook kan Synoniemen.net je redding zijn wanneer je niet op alternatieven kunt komen voor bijvoorbeeld een woord als ‘ook‘. Want ik kan je verzekeren, meer dan 5 keer “daarnaast” op een pagina, is óver de rand van irritant.

Sites voor praktische zaken

Printen & inbinden

Portal(s) voor studie, scripties, tekstcorrectie, afstuderen, etc.

Harrie Baken – (bijna) altijd bereikbaar

  • Met een mailtje naar harriebaken@tekstbaken.nl
  • Telefoon: +31 6 23 36 93 80
  • Datzelfde 06-nummer geldt ook voor Harrie Baken op Signal. Signal is een veilige instant messenger.
  • Op de koffie komen kan ook (na afspraak). Met een beetje mazzel heb ik ook vette cookies in huis. Adres: Marie Koenenlaan 432, 5044 NK Tilburg
  • Het contactformulier onderaan is ook heel geschikt.

Je bent altijd welkom met vragen over de scriptiecorrectie door TekstBaken. Natuurlijk ook voor info over mijn werkwijze, de kosten en de planning. En voor een offerte. Mijn offerte is voor mij bindend, maar voor jou – tot je akkoord gaat – vrijblijvend. (Info over mijzelf vind je in mijn kleine cv.)

Menu

home | bloemen | opdrachtgevers | validator | harriebaken@tekstbaken.nl